Święta Wielkanocne to jedna z ważniejszych okazji do spotkań rodzinnych w kulturze chrześcijańskiej. W zależności od regionu Europy, Wielkanoc to głównie świąteczne śniadanie lub obiad spędzane w dużym rodzinnym gronie. Zwyczaj ten wywodzi się z tradycji Paschy, która w podobnym duchu świętowana była jeszcze przed pojawianiem się chrześcijaństwa. Tradycyjne spotkanie wiąże się z wieloma tradycyjnymi daniami. Większość z nich oparta jest na jajach oraz mięsie czerwonym, coraz częściej na wędlinach, wołowinie i wieprzowinie. Warto sprawdzić jakie receptury mogą się sprawdzić na świątecznym stole.
Jednym z bardzo rozpoznawalnych dań na wielkanocne święta jest pieczona szynka, często z dodatkiem sosów. Pieczeń wieprzowa, tak jak kolorowane pisanki, jest centralnym elementem wielkanocnego śniadania zarówno w Ameryce jak i na Starym Kontynencie. Szynka, wraz z udomowionymi świniami, trafiła do Ameryki wraz z kolonizatorami z Europy Północnej[1]. Trzoda chlewna, żywiąca się korzeniami, bulwami i żołędziami była kilka wieków temu jednym z niewielu źródeł odświętnego pokarmu na początku roku. W okresie rewolucji przemysłowej miejsce wieprzowiny zajęła jagnięcina ze względu na duże zapotrzebowanie na wełnę, jednak wraz z upływem czasu wieprzowina powróciła na czołową pozycję[2]. Tradycyjna szynka wielkanocna jest marynowana w zalewie z solą i cukrem a następnie wędzona lub pieczona. W przypadku pieczeni istnieje bardzo dużo możliwości modyfikacji dania – im bardziej na zachód w Europie, tym więcej słodkich wariacji. Szynka może być marynowana i podawana z pomarańczami, jabłkami, gruszką, czy ananasami[3]. W każdym przypadku zawsze trzeba pamiętać o prawidłowym nacinaniu szynki w taki sposób aby utworzyć charakterystyczny kraciasty wzorek. Wzorek ten też pozwoli na prawidłowe przejście smakiem zarówno od marynaty jak i soku czy rozpuszczonego cukru, którym na końcu polewa się szynkę nadając jej charakterystyczny ciemnobrązowy kolor oraz słodki aromat.
Im bardziej na wschód, tym bardziej tradycyjne podejście do świątecznej pieczeni. W krajach Europy Środkowo-Wschodniej takich jak Niemcy, Polska czy Litwa przyprawy i marynata są bardziej tradycyjne. Dominuje tymianek, majeranek, sól, pieprz, czosnek, cebula czy miód. Niezależnie od stosowanej marynaty i przypraw bardzo ważne jest zachowanie odpowiedniego czasu trwania poszczególnych procedur kulinarnych. W przypadku gotowania, na każdy kilogram szynki trzeba przeznaczyć jedną godzinę. W przypadku pieczenia w zależności od mocy piekarnika i temperatury trzeba przeznaczyć około półtorej godziny na każdy kilogram mięsa[4].
Kiełbasa to kolejne wielkanocne danie. W niektórych europejskich krajach kiełbasa jest pokarmem, który jest święcony przed spożyciem. Najbardziej znany sposób przygotowywania kiełbasy to wędzenie, jednak w Wielkanoc w wielu krajach Europy popularna jest kiełbasa biała. Biała kiełbasa nie jest wędzona, w związku z czym nie nabiera charakterystycznego, ciemnobrązowego koloru. Brak wędzenia sprawia, że proces jej finalnego przygotowania odbywa się na etapie końcowej potrawy, uwalniając smak i aromat. Przykładem jest żurek, ciepła i krzepiąca zupa, która opiera się na chrzanie, śmietanie, białej kiełbasie, zakwasie żytnim oraz jajkach na twardo. Jest to typowo polskie, świąteczne danie[5].
Nie ma świąt wielkanocnych bez jajek. Podobnym kolorystycznie, również białym, daniem jest pieczeń rzymska. To bardzo tradycyjna pieczeń z mięsa mielonego z uprzednio ugotowanym na twardo jajkiem w środku. Potrawa pieczona jest w naczyniu żaroodpornym aby zachować soczystość. W różnych krajach unii pieczeń ta ma różne wariacje i nazwy. Chociażby we Francji występuje w formie pasztetu[6]. Biała kiełbasa czy pieczeń rzymska, ze względu na brak procesu wędzenia mają bardzo delikatny smak, dlatego też są bardzo często serwowane z innymi dodatkami o mocniejszym smaku – sosem chrzanowym, ogórkiem kiszonym czy ćwikłą.
Zarówno europejskie tradycje jak i produkty spożywcze mają bardzo dużo do zaoferowania na Wielkanoc. Delikatny smak, etyczna produkcja i sprawdzone receptury to łatwy, szybki i sprawdzony przepis na udane święta w rodzinnym gronie.
- [1] https://www.bostonglobe.com/lifestyle/food-dining/2015/03/31/rituals-spring/RzL8F97kop8n5XaYZyjIdM/story.html
- [2] https://www.eatthis.com/easter-ham-origin/
- [3] https://www.goodhousekeeping.com/holidays/easter-ideas/g2353/easter-dinner-menus/?slide=1
- [4] https://haps.pl/Haps/7,167251,24391468,jak-upiec-szynke-co-zrobic-zeby-byla-krucha-i-soczysta.html
- [5] https://polishhousewife.com/zurek-a-polish-rye-soup/
- [6] https://www.tasteatlas.com/pate-de-paques