Aktualności

Systemy podwyższonego dobrostanu zwierząt – wysokie standardy produkcji wieprzowiny w Unii Europejskiej

Systemy podwyższonego dobrostanu zwierząt – wysokie standardy produkcji wieprzowiny w Unii Europejskiej

Dobrostan zwierząt jest coraz ważniejszym czynnikiem wpływającym na jakość produktów mięsnych oraz decyzje konsumenckie. Większość badań pokazuje, że ponad dwie trzecie Amerykanów twierdzi, że standardy utrzymywania zwierząt i warunki w jakich były hodowane są dla nich ważne podczas sięgania po mięso ze sklepowej półki[1][2][3]. W związku z tym istnieje potrzeba ciągłego ulepszania standardów i kreowania nowych rozwiązań w zakresie zwiększania dobrostanu zarówno ludzi, jak i zwierząt. Dlatego też Unia Europejska od dłuższego czasu, nie tylko wprowadza minimalne wymogi i standardy dotyczące produkcji zwierzęcej, ale dodatkowo premiuje rolników biorących dobrowolny udział w systemach podwyższonego dobrostanu zwierząt. Są to programy, w których europejscy rolnicy stosują znacznie wyższe wymogi niż te obowiązkowe – w zamian za to uzyskują wyższą cenę lub dodatkowe wsparcie od Unii Europejskiej. Pionierami w tej dziedzinie jest wiele krajów Unii, takich jak Dania, Polska, Niemcy czy Francja – każdy z nich ma swój własny system podwyższonego dobrostanu.

Jednym z największych dostawców wieprzowiny z Unii do Ameryki jest Polska, która posiada własne rozwiązania w zakresie podwyższonego dobrostanu zwierząt. Systemy te odnoszą się przede wszystkim do polepszenia jakości infrastruktury i środowiska, w których utrzymywane są świnie. Dodatkowe płatności przysługują rolnikom, którzy utrzymują świnie w systemie, w którym na zwierzę przypada co najmniej o 20% więcej powierzchni w porównaniu do standardowych wymogów[4]. Wymagania zwiększonej powierzchni obowiązują również w przypadku loch prośnych utrzymywanych w grupach[5]. Co więcej, lochy muszą być utrzymywane w warunkach większej swobody ruchu, co oznacza, że zwierzęta te nie są utrzymywane w systemie jarzmowym, z wyjątkiem 8 dni w okresie okołoporodowym[6]. Tuczniki objęte programem podwyższonego dobrostanu zwierząt mogą pochodzić tylko od loch utrzymywanych w tego typu systemie. Oprócz tego sprzedaż zwierząt na mięso może odbywać się z udziałem tylko jednego pośrednika, w celu skrócenia łańcuchów dostaw[7]. Wedle ustaleń polskiego Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi ze wsparcia może skorzystać kilkadziesiąt tysięcy producentów.[8][9]

Dania jest drugim po Polsce, dostawcą mięsa wieprzowego do Ameryki i również posiada własne rozwiązania w zakresie dobrostanu zwierząt, nazywane QSG i Danish Product Standard[10]. Systemy te nie ograniczają się tylko do podwyższonego dobrostanu, ale również odpowiadają za utrzymanie jak najwyższej jakości mięsa na etapie przetwórstwa[11]. W ramach systemu QSG prosięta mają dostęp do naturalnych materiałów pozwalających na zaspokojenie potrzeby rycia, a kastracja odbywa się ze znieczuleniem. Większe sztuki mają dostęp do ulepszonej infrastruktury – zwierzęta powyżej 20 kg wagi muszą mieć dostęp do natrysków i kurtyn wodnych w celu regulacji temperatury ciała, posadzki wykonane są z odpowiednich materiałów, zaś wszystkie lochy powinny być utrzymywane grupowo. Nie tylko w Danii, ale zgodnie z obowiązującymi standardami – we wszystkich krajach Unii Europejskiej lochy utrzymywane są grupowo od 4 tygodnia po pokryciu do tygodnia przed porodem[12]. Duński program zakłada również coraz większy nacisk na całkowitą rezygnację z klatek. W 2007 r. aż 15% świń w Danii zostało wyprodukowanych w systemie QSG[13], a sam standard do dziś cieszy się popularnością i zyskuje rozpoznawalność poza granicami kraju[14]. System QSG został utworzony już 1995 r., podczas gdy Danish Product Standard (DPS) funkcjonuje od 2007[15]. DPS opiera się na szeregu wymogów takich jak ograniczenie określonych produktów w paszach dla zwierząt, używanie specjalnych igieł do aplikowania farmaceutyków[16] czy bardzo restrykcyjne ograniczenia w zakresie stosowania antybiotyków i leków w leczeniu zwierząt[17]. Budynki dla świń muszą być dostosowane w zakresie prawidłowego naświetlenia, czystości i wentylacji, zaś lochy muszą mieć zapewnioną odpowiednią powierzchnię dodatkowo wyposażoną w odpowiedni rodzaj słomy. Producenci w tym systemie poddawani są regularnym kontrolom oraz szkoleniom.

Unia Europejska nie tylko dba o zapewnienie wysokich standardów produkcji, ale również wprowadza nowe, dobrowolne rozwiązania w zakresie etycznej produkcji zwierzęcej. Działaniom tym bardzo często towarzyszą ekspertyzy mające na celu gospodarczą i społeczną weryfikację wprowadzanych standardów. Dzięki temu w Unii powstają nie tylko świetnej jakości produkty mięsne, ale również nowe rozwiązania i technologie mające na celu poprawę dobrostanu zwierząt i ograniczenie wpływu produkcji zwierzęcej na środowisko.