Coraz mniejsze zużycie antybiotyków w Unii. Co to oznacza dla konsumentów?

Antybiotykooporność, podobnie jak globalne ocieplenie, jest tematem coraz częściej podejmowanym na forum międzynarodowym, zaś ograniczanie stosowania antybiotyków w produkcji mięsnej powinno być jednym z podstawowych założeń nowoczesnej i etycznej produkcji zwierzęcej. Odzwierciedleniem tego założenia są cele Europejskiego Zielonego Ładu, w ramach których przedstawiciele europejskich krajów zobligowali się do zmniejszenia zużycia antybiotyków wykorzystywanych w produkcji zwierzęcej o 50% do 2030 r.^[1] Niestety, Unia Europejska jest jednym z niewielu podmiotów wprowadzających tego typu ograniczenia, pomimo, że aż 61% amerykańskich konsumentów jest skłonnych zapłacić więcej za mięso wyprodukowane bez użycia antybiotyków^[2].

Unia Europejska od dawna jest liderem w zakresie redukowania zużycia antybiotyków wykorzystywanych na potrzeby produkcji zwierzęcej, co ma pozytywny wpływ zarówno na stan człowieka jak i środowisko naturalne. Mniej antybiotyków to mniejsza presja na wzrost antybiotykooporności i bezpieczniejsze środowisko naturalne^[3]. Kraje Unii Europejskiej od ponad dekady skutecznie redukują liczbę używanych antybiotyków. Zjawisko to opiera się na trzech filarach: zakazie stosowania antybiotyków w celu stymulowania wzrostu zwierząt, skutecznej kontroli weterynaryjnej oraz wysokich standardach dobrostanu zwierząt i zarządzania gospodarstwem.

Zakaz stosowania antybiotyków w celu stymulowania wzrostu oraz w celach profilaktycznych

Unia Europejska jest jednym z pierwszych podmiotów^[4], które zakazały stosowania antybiotyków w paszy w celu stymulowania wzrostu zwierząt gospodarskich, pomimo że w wielu innych krajach jest to powszechna praktyka. Za wycofanie tych dodatków odpowiada rozporządzenie Komisji Europejskiej numer 1831/2003^[5].

Kolejnym krokiem w celu ograniczania antybiotyków w paszy są rozporządzania Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej numer 2019/6 oraz numer 2019/4, ograniczające profilaktyczne stosowanie antybiotyków jako dodatków paszowych^[6]. Nowe regulacje aktualizują również obostrzenia dotyczące wykorzystania antybiotyków w paszach oraz wprowadzają obowiązek odpowiedniego zgłaszania informacji o zastosowanych antybiotykach w poszczególnych krajach członkowskich. Nowe prawo wchodzi w życie z dniem 28 stycznia 2022 r.

Skuteczna kontrola weterynaryjna

Skuteczna kontrola weterynaryjna oraz uczciwa współpraca pomiędzy rolnikami i weterynarzami są ważnymi czynnikami ograniczającymi nadmierne stosowanie antybiotyków. Widać to w szczególności na przykładzie Holandii i Danii, gdzie możliwości stosowania tych substancji w leczeniu i profilaktyki chorób zwierząt zostały znacznie ograniczone do wyspecjalizowanej i uprawnionej grupy osób^[7]. Dobre relacje między rolnikiem a lekarzem weterynarii gwarantują podejmowanie możliwe najlepszych decyzji w zakresie produkcji, zaś kontrola weterynaryjna stoi na straży właściwego stosowania medykamentów.

Wysoki dobrostan zwierząt i profesjonalne zarządzanie

Szczęśliwe zwierzęta to odporne na choroby zwierzęta. Wysokie standardy dobrostanu zwierząt oraz efektywne zarządzanie stadem przekładają się na mniejsze zużycie antybiotyków^[8]. Ze względu na dużą przestrzeń przysługującą zwierzętom gospodarskim czy wysokie wymogi w zakresie infrastruktury do produkcji, zużycie antybiotyków jest niższe. Wysoki poziom wiedzy i kompetencji europejskich rolników prowadzących produkcję zwierzęcą przekłada się również na lepszą profilaktykę oraz zwalczanie chorób.

Ogół tych czynników spowodował, że ograniczenie zużycia antybiotyków w Unii jest procesem, który trwa już ponad dekadę. Zużycie antybiotyków na cele weterynaryjne w Unii Europejskiej spadło w latach 2011-2017 o ponad 32%^[9]. Nowe regulacje zapewnią kontynuację tego trendu. Temat wykorzystania antybiotyków w produkcji mięsa jest coraz istotniejszy również po drugiej stronie Atlantyku. Według niektórych badań aż 72% Amerykanów bierze pod uwagę ten aspekt podczas zakupów, zaś aż 37% kupujących jest w stanie zapłacić nawet o dolar więcej za funt mięsa wyprodukowanego bez wykorzystania antybiotyków^[10]. Odpowiedzią na te potrzeby jest Europejski Zielony Ład, niosący ze sobą szereg rozwiązań korzystnych dla środowiska i trybu życia konsumentów.